NTS 202010886 De farmacokinetiek van langwerkende antibiotica in makaken

Het is moeilijk om aan bacteriële infectie lijdende apen in groepshuisvesting te behandelen met antibiotica. De meeste antibioticakuren moeten dagelijks, gedurende meerdere dagen, worden toegediend. Het vangen van de apen voor het toedienen van een injectie geeft veel stress voor het individu en voor de rest van de groep. Bovendien wordt orale medicatie vaak geweigerd of onvolledig ingenomen. Een antibioticum dat langer werkt en dus minder vaak gegeven hoeft te worden, geeft daarom veel welzijnsverbetering voor het individu en ook voor de groep als geheel. Deze belangwerkende antibiotica zijn niet geregistreerd voor gebruik in apen. Ze zijn getest in andere diersoorten. Er wordt aangenomen dat deze middelen werken in apen, maar daar is vaak geen bewijs voor. Als dieren worden behandeld met antibiotica die niet of onvolledig werken, wordt de ziekte niet effectief behandeld en kunnen bacteriën ongevoelig raken voor antibiotica. Dieren kunnen deze ongevoelige bacterien op mensen overdragen, het is dan mogelijk dat een bepaald antibioticum ook niet meer bij mensen werkt. Er is op dit moment maar één langwerkend antibioticum waarvan de werkzaamheid is bepaald in resusapen. Dit middel is echter in de humane gezondheidzorg gereserveerd voor de behandeling van multi-resistente bacteriele infecties en is daarom ook een heel belangrijk antibioticum voor mensen. Dit middel mag daarom slechts onder hele strenge voorwaarden gebruikt worden bij dieren. Daarnaast is niet elke bacterie gevoelig voor hetzelfde antibioticum. Het is erg belangrijk dat wij over meerdere antibiotica beschikken, om de verschillende bacteriën te kunnen bestrijden. Bij voorkeur zijn dit antibiotica die voor mensen zo min mogelijk van belang zijn. Dit project zal informatie geven over de Farmacokinetiek bij apen van de te onderzoeken antibiotica. De farmacokinetiek beschrijft de processen waaraan een werkzame stof in het lichaam wordt onderworpen. Deze processen zijn; opname van een stof, verdeling in het lichaam en verwijdering van een stof uit het lichaam. Het gebruik van langwerkende antibiotica in de goede dosering, met de juiste toedieningsfrequentie voorkomt onnodig lijden. Deze studie is daarom van belang voor alle dierenartsen die met makaken werken. Het doel van het project is het vaststellen van werkzame doseringsschema’s voor verschillende langwerkende antibiotica bij makaken. Daarnaast willen we in kaart brengen hoe de natuurlijke bacteriële darmflora (microbioom) onder invloed van antibioticumtherapie verandert en of er resistentie binnen deze flora (resistoom) optreedt. Dit project draagt direct bij aan het doeltreffend gebruik van antibiotica in de aap en mogelijk het voorkomen van resistentie-ontwikkeling.

De opbrengst van dit project is het beschikbaar hebben van een langwerkend antibioticum dat in de juiste dosering gebruikt kan worden in apen, zodat veelvuldige toediening en stress daardoor voorkomen kan worden. Dit zal wereldwijd voor alle instellingen en dierentuinen die met makaken werken een stressreductie betekenen tijdens behandelingen. Stressreductie is belangrijk, stress kan namelijk immuunsysteem onderdrukken. Om een infectie succesvol en met zo min mogelijk stress te kunnen behandelen, willen we weten of de gekozen antibiotica werkzaam zijn in makaken. Omdat we ook het microbioom en resistoom bekijken, geeft dit project ook inzicht in eventuele resistentie ontwikkeling die gedurende de behandeling kan optreden.

In dit onderzoek wordt gewerkt met makaken.