NTS 20209250 Onderzoek naar de visveiligheid van pompen en turbines
Gemalen spelen een belangrijke rol in het Nederlandse waterbeheer. Deze gemalen hebben allemaal één of meerdere pompen. Bij het pompen worden behalve water vaak ook vissen verpompt, waarbij de vis risico loopt beschadigd te raken. Waterkrachtcentrales worden gebruikt om te voorzien in de groeiende vraag naar duurzaam geproduceerde energie. Ook hier bestaat het risico dat vissen beschadigd raken wanneer zij met het water door de turbine van de waterkrachtcentrale stromen. Waterbeheerders stellen daarom steeds vaker eisen aan de visveiligheid van nieuwe modellen pompen en turbines. Om de visveiligheid van nieuwe pompen en turbines in de praktijk te testen wordt eenmalig een dierproef uitgevoerd, waarbij een aantal proefdieren bewust wordt blootgesteld aan passage door de pomp of turbine waarvan op basis van computermodellen reeds is vastgesteld dat deze in hoge mate (meer dan 95%) visveilig zijn. De standaardmethodiek hiervoor wordt beschreven in de zogenaamde NEN-norm 8775 “Visveiligheid – Methode voor de bepaling van de visveiligheid van pompen, vijzels en omsloten waterturbines die worden gebruikt in gemalen en waterkrachtcentrales”.
De ontwikkeling van visvriendelijkere pompen en turbines is van groot belang bij het terugdringen van schade en sterfte van aal en andere vissoorten in de Nederlandse wateren. Op deze manier draagt het onderzoek bij aan de bescherming van vissen, het terugbrengen van dierenleed en aan verbetering
van de ecologische kwaliteit van wateren.
Het onderzoek bepaalt de visveiligheid van nieuwe (nog niet eerder geteste) typen “visvriendelijke” pompen en turbines. Met visveiligheid wordt bedoeld: het percentage vissen dat bij passage van de pomp of turbine niet of slechts licht beschadigd raakt. Op basis van de uitkomsten kan worden vastgesteld of het model voldoende visveilig is om in de praktijk te mogen worden gebruikt. Op die manier draagt het onderzoek bij aan de doelstelling om stuwen en pompen visvriendelijker te maken.
In dit onderzoek wordt gewerkt met vissen.