NTS 20173727 DNA schade en herstel in kanker en veroudering
Ons DNA wordt voortdurend beschadigd door bronnen buiten het lichaam zoals voeding, rook of zonlicht (exogene schade), maar ook door bronnen binnen lichaamscellen, zoals bijproducten van de stofwisseling (endogene schade), of fouten tijdens DNA verdubbeling voorafgaand aan de celdeling. In dit project onderzoeken we de effecten van DNA schade en replicatiefouten voor kanker en verouderingsziekten, en wat we eraan kunnen doen. In het bijzonder focussen we op de rol van DNA verdubbeling in dit proces. We doen dit in gekweekte cellen en mini-orgaantjes (“organoids”) afgeleid van muizenweefsel. We hebben daarnaast diermodellen nodig om de effecten van DNA schade op weefsels en het organisme te kunnen bestuderen (kanker en veroudering). Met betrekking tot kanker kijken we in dit project vooral naar darmkanker, in het bijzonder onderzoeken we of patiënten met de erfelijke kankerpredispositie Lynch Syndroom (LS), veroorzaakt door een defect DNA herstelproces, voornamelijk darmkanker ontwikkelen door exogene DNA schade uit voeding. Daarnaast willen we onderzoeken wat de relatie is tussen endogene DNA schade en verouderingsziekten, en of farmacologische behandeling een optie is. Ten slotte willen we onderzoeken of kankers met een defect in DNA replicatie behandeld kunnen worden met gepersonaliseerde chemotherapie.
Op wetenschappelijk vlak verwachten we nieuwe inzichten in de rol van endogene en exogene DNA schade voor de gezondheid (met name kanker en veroudering) en de interacties tussen, en bijdrage van, verschillende DNA schade-beschermingsmechanismen hierbij. Op toegepast-medisch vlak verwachten we nieuwe perspectieven voor preventie en behandeling van ouderdomsziektes (zoals metabool syndroom), van LS-gerelateerde darmkanker, en van kanker veroorzaakt door aangeboren of verworven defecten in de DNA verdubbeling.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen.