NTS 20184844 Individuele verschillen in de gedragsmatige, fysiologische en neurobiologische reacties van ratten op sociale stress
Mens en dier worden vaak geconfronteerd met situaties in hun leefomgeving die een stressrespons kunnen veroorzaken, zgn. stressoren. In sociaal levende dieren hebben die stressoren vaak een sociaal karakter, zoals bv een conflict waarmee een hogere plek op de sociale ladder kan worden bereikt. Soms resulteert het verliezen van zo’n conflict in stress-gerelateerde gezondheidsproblemen. Zeker als die conflicten een chronisch karakter hebben en dieren sociaal geïsoleerd worden. Dan kunnen zich lichamelijke of psychische klachten ontwikkelen als gevolg van hevige of chronische stress. Bekend is echter dat er enorme verschillen bestaan in de kwetsbaarheid van individuen om ziek te worden van stress. Genetisch samenstelling of factoren in de vroege ontwikkeling kunnen een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van gezondheidsproblemen ten gevolge van stress. Dit project probeert een bijdrage te leveren aan het inzicht in de achtergrond van de individuele verschillen in kwetsbaarheid om ziek te worden van stressoren vanuit de sociale omgeving. We zullen hierbij met name kijken naar verschillen in persoonlijkheid van ratten en verschillen in dominantie positie in een sociale kolonie.
Om te bestuderen hoe deze dieren met een verschillende persoonlijkheid of plaats in de hiërarchie omgaan met sociale stress gebruiken we een diermodel waarbij ratten herhaald een conflict verliezen van een mannelijke soortgenoot.
Na herhaald verlies zullen bij dieren die daarvoor gevoelig zijn veranderingen in hersenen en gedrag verschijnen. Die kunnen we gebruiken om een beter begrip te krijgen van mechanismen die een rol spelen in de mogelijkheden om succesvol of niet-succesvol met sociale stress om te gaan.
We verwachten nieuw inzicht te krijgen in de mechanismen die een rol spelen bij de verschillen tussen kwetsbaarheid van individuen (mens en dier) voor de ontwikkeling van stress-stoornissen. We hopen daarmee te kunnen bijdragen aan een betere preventie of behandeling van gezondheidsproblemen die kunnen optreden bij de blootstelling aan hevige of chronisch sociale stress.
In dit onderzoek wordt gewerkt met ratten.