NTS 20174404-5 Nieuwe insuline producerende cellen en eilandjes functie bij diabetes mellitus
Diabetes mellitus is een van de meest voorkomende chronische aandoeningen. In Nederland zullen in 2020 ongeveer 1,2 miljoen mensen aan deze aandoening lijden. Een belangrijke oorzaak is de verminderde functie van de eilandjes van Langerhans met daarin de insuline-producerende beta cellen. Met name bij type 1 diabetes is er destructie van deze insuline-producerende beta cellen en is het inspuiten van insuline nodig om te overleven. Hoewel deze therapie werkt, heeft insuline therapie een grote lichamelijke en emotionele belasting in het dagelijks leven. Het kan leiden tot te lage glucose waarden (hypo's) en er is nog steeds een verhoogd risico op complicaties en vroegtijdig overlijden. Celvervanging met insuline-producerende cellen is de enige manier om type 1 diabetes echt te verhelpen. Dit gebeurt al met behulp van transplantatie van insuline-producerende cellen verkregen vanuit orgaandonatie. Er wordt dan een pancreastransplantatie of een geïsoleerde eilandjes transplantatie gedaan. Een tekort aan orgaandonoren is hierbij een belangrijke beperking om deze therapie voor grote groepen patiënten beschikbaar te maken. Daarom is het hard nodig dat we op een andere manier nieuwe insuline-producerende cellen maken, zodat we uiteindelijk in potentie iedereen met type 1 diabetes kunnen behandelen. Dit voorgestelde onderzoek is gericht op het identificeren, isoleren en karakteriseren van stamcellen in de alvleesklier om te werken naar een alternatieve manier voor het vervangen van de insuline-producerende cellen te vinden. Voor dit fundamentele onderzoek gebruiken we voornamelijk humane of muizenstamcellen. We zullen ook transplantatie van reeds bestaande of nieuwe insuline-producerende cellen uitvoeren om nieuwe transplantatie strategieën te onderzoeken. Nieuwe transplantatie strategieën kunnen bijvoorbeeld gericht zijn om de cellen op verschillende plekken te transplanteren, en om deze verschillende plekken te optimaliseren voor een zo goed mogelijk resultaat van de transplantatie. Deze fundamentele experimenten worden uitgevoerd in muizen met of zonder diabetes. De uiteindelijke procedures die in patiënten zal worden toegepast worden vooraf getest en geoptimaliseerd in varkens. Deze methoden zijn cruciaal om nieuwe therapieën voor patiënten met diabetes mellitus te ontwikkelen.
Het project zal leiden tot nieuw inzichten in de karakteristieken van stamcellen in de alvleesklier, nieuwe methoden om deze cellen uit een alvleesklier te kunnen isoleren, de identificatie van factoren die aanzetten tot uitrijping van stamcellen tot insuline-producerende cellen (zoals bij zwangerschap, schade van de alvleesklier, voeding). Tevens zullen nieuwe transplantatie technieken worden getest.
In dit onderzoek wordt gewerkt met muizen en varkens.
Dit betreft een wijziging.